Hou jij vast aan normen en waarden? Ethisch handelen hangt hier nauw mee samen.
Je bent op de hoogte van wat goed en slecht is. In het dagelijks leven krijg je er regelmatig mee te maken: ethisch handelen op de werkvloer, in de thuissituatie of elders.
Hieronder een uitleg met enkele voorbeelden.
Waarden en normen tijdens de opvoeding
Het begint allemaal bij de opvoeding, waarbij ouders hun kinderen waarden en normen meegeven. Dit wil niet zeggen dat deze waarden en normen ook de juiste zijn: dit verschilt per cultuur maar ook per gezin. Niet alleen ouders maar ook leerkrachten spelen een rolmodel. Zo ontstaat een gedrag waarvan we willen dat het zo hoort: ethisch verantwoord gedrag.
Algemeen voorbeeld ethisch handelen
Hoe ziet ethisch handelen eruit? Let op: door cultuurverschillen kunnen de meningen over ethiek erg uiteenlopen. In de westerse wereld bestaat ethisch handelen uit respect voor elkaar, niet doden, niet stelen of een ander opzettelijk kwetsen (lichamelijk of geestelijk). Man en vrouw zijn gelijk met evenveel rechten en kansen.
Op dit gebied zie je dat ethisch handelen in een andere cultuur sterk kan afwijken. Zo is het in Syrië of andere soortgelijke landen/ culturen heel normaal dat vrouwen geen keuzes mogen maken. Hoewel de westerse wereld hier afkeurend tegenaan kijkt, is het in deze culturen wel heel normaal en zien ze het als ethisch verantwoord. Respect voor elkaars culturen behoort ook tot de ethiek, mits dit strookt met de mensenrechten.
Ander voorbeeld: Ethisch handelen op de werkvloer
Met ethisch handelen op de werkvloer wordt correct gedrag bedoeld. Eerlijkheid speelt hier een grote rol. De werkgever verwacht van zijn werknemers dat deze niet stelen of liegen.
Veel werkgevers houden zich hieraan, simpelweg uit respect voor de werkgever maar ook dankzij een goede opvoeding. Toch kan er een barstje in het ethisch handelen ontstaan zonder dat iemand het in de gaten heeft.
Het meenemen van pennen, suikerzakjes of printpapier: is dit stelen of ethisch verantwoord?
In principe wordt dit als stelen gezien, hoewel de werkgever ook wel weet dat dit op grote schaal gebeurt. Dit soort lichte vergrijpen vallen net op de grens van ethisch handelen en immoreel gedrag.
Tijd stelen op het werk
Een van de meest voorkomende problemen op de werkvloer is het stelen van tijd. Wie elke dag enkele minuten te laat begint of te vroeg vertrekt, steelt onopgemerkt heel wat uurtjes. Dit geldt ook voor een ongeoorloofde ziekmelding. Werknemers blijven op kosten van de baas thuis: dit valt onder onethisch handelen en wordt dan ook streng aangepakt.
Trouw blijven aan je eigen normen en waarden
Iedereen heeft van huis uit normen en waarden meegekregen. Het is belangrijk om deze als basis te nemen en hier ook trouw aan te blijven. Van hieruit volgt het ethisch handelen. Soms is bijsturing nodig, omdat het handelen niet helemaal overeenkomt met wat sociaal gewenst is. Bijsturing is soms makkelijk, in andere gevallen is hier begeleiding bij nodig.
Auteur: Bianca Walraven