Burgers, bedrijven en de overheid kunnen op vele verschillende niveaus maatschappelijk betrokken zijn. Met name de overheid kent in haar beleid het streven en uitvoeren van een intensieve maatschappelijke betrokkenheid. Maar ook voor steeds meer bedrijven is maatschappelijk betrokken zijn een kernwaarde.
In dit artikel geven we je voorbeelden van maatschappelijke betrokkenheid op diverse lagen binnen onze maatschappij.
Wat is maatschappelijke betrokkenheid?
Maatschappelijke betrokkenheid is zinvol betrokken zijn bij de maatschappij waarin je leeft. Je hebt kennis over de behoefte van de maatschappij, je hebt hierin interesse en handelt waar mogelijk maatschappelijk betrokken, zonder persoonlijk winstbejag. Dit vraagt wellicht om enkele voorbeelden.
Voorbeelden van maatschappelijk betrokkenheid
Burgers kunnen hun maatschappelijke betrokkenheid tonen door zich bijvoorbeeld in te zetten als vrijwilliger ten behoeve van medeburgers. Ter voorbeeld:
- Het begeleiden van zwemlessen
- Taaltraining geven aan nieuwkomers
- Koffie en thee serveren in een verpleeghuis
- Het beheren van een lokale kinderspeeltuin
- Voorlezen op de basisschool
De inzet van vrijwilligers binnen de Nederlandse maatschappij is van groot maatschappelijk belang. Zij vormen de ruggengraat van talloze organisaties en leveren zonder profijt betekenisvolle diensten aan anderen.
Burgers kunnen daarnaast op diverse andere gebieden maatschappelijk betrokken zijn. Zij kunnen bijvoorbeeld actief lid zijn van een politieke partij. Of demonstreren tegen een in hun ogen kwalijke kwestie die speelt in de maatschappij, zonder direct eigen belang.
Maar ook kleine alledaags dingen kunnen maatschappelijke betrokkenheid aantonen, zoals doneren aan een maatschappelijk goed doel. Professioneel kan men kiezen voor een sociaal beroep en vanuit die functie een maatschappelijke bijdrage leveren.
Voorbeelden van maatschappelijk betrokken ondernemen
Steeds meer bedrijven en kleine ondernemers tonen interesse in Maatschappelijk Betrokken Ondernemen (afgekort tot MBO). MBO kan een van de kernwaardes van een onderneming zijn, zonder dat dit de bedrijfsvoering direct beïnvloed. MBO staat dan ook niet voor winstbejag, maar vertaalt zich in de praktijk naar maatschappij betrokken handelen. Wij zullen hier enkele voorbeelden geven van maatschappelijk betrokken ondernemen.
- Een bedrijf kan ervoor kiezen om het bedrijfsrestaurant te laten runnen door sociaal zwakkeren, vanuit een werkproject onder begeleiding van een specifieke stichting. Een samenwerkingsverband, wat de arbeidsparticipatie bevordert voor personen met een verstandelijke beperking of psychiatrische stoornis.
- In plaats van paintballen tijden een teamuitje, helpt het team een dagje mee in een verzorgingstehuis.
- Bedrijven hanteren een voorkeursbeleid voor uitkeringsgerechtigden binnen de sollicitatieprocedure. Met andere woorden: degenen met uitkering maken meer kans op de functie dan iemand die al deelneemt aan het arbeidsproces. Ook leeftijd kan de voorkeur genieten (55+) of geslacht (vrouw), of achtergrond (migratieachtergrond) binnen sollicitatieprocedures.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) voorbeelden
Het verschil tussen maatschappelijk betrokken- en maatschappelijk verantwoord ondernemen is dat de eerste zich toespitst op betrokkenheid bij de maatschappij zonder hier zelf profijt van te hebben.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) richt zich meer op duurzaam handelen ten aanzien van mens en milieu. Enkele voorbeelden van MVO tref je hieronder.
- De productie en ontwikkeling van innovatieve producten, die eerlijk en duurzaam zijn geproduceerd en daarnaast langduriger meegaan ten opzichte van dezelfde soort bestaande producten.
- Energiezuinige apparatuur gebruiken voor bedrijfsvoering.
- Reduceren van eventueel belastende effecten op mens en milieu bij productieprocessen.
- Zoveel mogelijk gebruik maken van lokale producten, waardoor er minder transport plaatsvindt.
Naast burgers en het bedrijfsleven stimuleert de overheid eveneens waar mogelijk maatschappelijke betrokkenheid. Waarin vinden we dit terug? Hieronder noteren we enkele voorbeelden.
De Nederlandse overheid
De Nederlandse overheid is vanzelfsprekend maatschappelijk betrokken, op tal van fronten. Dat kan ook niet anders aangezien hier het beleid wordt gemaakt voor het optimaal functioneren van de samenleving.
Nederland kent een verzorgingsstaat, waar de overheid zorg draagt dat de burgers in ieder geval beschikking hebben over medische hulp, uitkeringen en woningen.
Een overheid kan in meer of mindere mate maatschappelijk betrokken zijn bij de zwakkeren in de samenleving. Dit heeft te maken met het beleid wat gevoerd wordt. Van een links of midden-links kabinet wordt over het algemeen meer maatschappelijke betrokkenheid verwacht dan bij een midden-rechts, of rechts kabinet het geval is. Hieronder zie je concrete voorbeelden van overstijgende maatschappelijk betrokken initiatieven.
- De herinrichting van ca. 40 kansarme wijken in Nederland, ook bekend als ‘kanswijken’ of ‘Vogelaarwijken’ (naar oud minister Ella Vogelaar). Deze wijken werden deels afgebroken en herbouwd, dan wel gerenoveerd. Daarbij kregen de wijken een stimulans d.m.v. sociale, culturele en economische impulsen.
- De ontwikkeling van Melkertbanen (vernoemd naar oud minister Ad Melkert). Langdurig werklozen konden hierbij -gesubsidieerd- werken aan hun toekomst, meestal binnen overheidsdiensten, met het zicht op een vaste baan.
Conclusie
Op vele niveaus in de Nederlandse samenleving kom je maatschappelijke betrokkenheid tegen. Van buren die elkaar helpen, tot spontane crowdfundings. Het bedrijfsleven streeft maatschappelijke betrokkenheid na en verlangt dit ook steeds vaker van werknemers. De overheid is dagelijks bezig met maatschappelijke betrokkenheid. Je kunt zelfs maatschappelijk betrokken zijn zonder veel inspanning te leveren. Alleen al door te gaan stemmen laat je een bepaalde mate van maatschappelijke betrokkenheid zien.