Normen en waarden
Normen en waarden, twee verschillende begrippen die we graag als één laten klinken.
Normen zijn ongeschreven regels over hoe je je hoort te gedragen. Waarden zijn de achterliggende idealen die als waardevol worden aangeduid; dingen die je belangrijk vindt, als persoon of als groep.
Het is een veel gebezigde term tegenwoordig. Het lijkt als fundament te dienen van onze samenleving, maar feit is dat een ieder er andere normen en waarden op na houdt.
Want naast de maatschappelijk geaccepteerde waarden, heeft het namelijk ook te maken met wat je persoonlijk belangrijk vindt. En dat kan wel eens botsen.
Wat zijn normen en waarden?
De term bestaat uit de twee woorden. Beide woorden hebben een hele andere, doch wel met elkaar samenhangende betekenis. Gaandeweg hebben we ze samengevoegd, als zijnde één term.
Ze geven ons richting en beïnvloeden ons gedrag. Wat wij als normaal zien (de norm), komt voort uit een overtuiging die wij hebben (de waarde).
Als voorbeeld:
We vinden het normaal dat je iemand aankijkt als je met elkaar praat. Dat zien we als beleefd en daarmee tonen we dat we eerlijk / oprecht zijn. De waarden zijn in dit geval beleefdheid en eerlijkheid.
Omdat we blijkbaar waarde hechten aan beleefdheid en eerlijkheid, zien we zaken als iemand aankijken tijdens een gesprek als vanzelfsprekend.
Bekijk meer voorbeelden van normen en waarden >>
Om de term juist te begrijpen, zullen we beide woorden apart te bekijken.
Betekenis normen
Normen zijn richtlijnen hoe je sociaal gewenst met elkaar omgaat
Het zijn ongeschreven gedragsregels die we als normaal, vanzelfsprekend betitelen.
Als je met iemand hebt afgesproken, is het normaal dat je op tijd komt.
Of als de kassière je teveel geld teruggeeft, dan is het normaal dat je dat zegt.
Meer over normen >>
Betekenis waarden
Waarden zijn de zaken die waardevol gevonden worden door iemand of een groep mensen (een samenleving)
Het is vaak een enkel woord, zoals eerlijkheid, respect, gelijkheid.
In het voorbeeld van op tijd komen als je hebt afgesproken met iemand, dan is de achterliggende waarde stiptheid of respect voor de ander.
De waarde die geldt bij het voorbeeld van de kassière die teveel teruggeeft, is eerlijkheid.
Meer over waarden >>
Waarden en normen
Normen zijn dus eigenlijk afgeleid uit waarden. Eerst is er de waarde, dan volgt de norm.
De waarde wordt tot uiting gebracht middels de norm. Waarden en normen zou dus eigenlijk een betere benaming zijn.
Verschillen per cultuur
Het is belangrijk te weten dat de normen en waarden enorm kunnen verschillen per land, cultuur of samenleving. Wat wij als heel normaal beschouwen, kan ergens anders als niet gewenst of zelfs beledigend overkomen.
Wij vinden oogcontact tijdens een gesprek dus heel normaal en getuigen van beleefdheid en eerlijkheid. Maar in bijvoorbeeld de islamitische cultuur, in Suriname of in delen van Azië getuigt het eerder van respect als je elkaar juist niet aankijkt…
Bekijk meer voorbeelden van de verschillen in normen en waarden per cultuur >>
Zo zie je dat er niet één pakketje normen en waarden is welke voor ons allen geldt. Welke normen en waarden voor iemand gelden wordt bepaald door onder andere:
– familie
– opleiding
– opvoeding
– woonomgeving
– werkomgeving
– religie
– culturele achtergrond
Typisch Nederlandse normen en waarden
Zoals ieder land hebben wij ook onze eigen dingetjes, manieren van doen en omgaan met elkaar. Hieronder tien normen en waarden waar wij vrij uniek in zijn.
- Ga je uit eten, dan delen we de rekening. Dat de vrouw meebetaalt voor haar eigen eten, vinden wij heel gewoon. ”Going Dutch”, noemen ze dat in het buitenland.
- Doe maar normaal, dan doe je gek genoeg! Schreeuw vooral niet van de toren dat je het gemaakt hebt, want dan brandt heel Nederland je af.
- Wij zijn nogal vrij in de omgang. Zowel op het werk als privé (en ook man en vrouw) gaan wij vrij informeel met elkaar om. We tutoyeren ook al heel snel.
- Wij vinden onszelf een tolerant volk. Deze tolerantie uit zich in hoe wij omgaan met zaken als homoseksualiteit, abortus en soft drugs.
- Wij maken eerst even een afspraak als we langs willen komen voor een bakje koffie. We verwachten dan ook wel een koekje er bij.
- We geven niet graag teveel uit en struinen winkels af naar koopjes. De rest van de wereld noemt ons gierig, wij noemen het graag zuinig.
- We zijn niet te beroerd massaal te steunen bij rampen elders in de wereld. Solidair dus, want als er daar zo’n ellende is, dan help je toch?
- Wij houden erg van op tijd zijn. Punctualiteit zit nogal ingebakken in ons systeempje.
- Ga er niet vanuit dat je mee-eet. Dat moet toch echt vooraf besproken worden.
- Wij zijn erg open als het gaat om onderwerpen als seks en drugs. Niet voor niks wordt het tv programma Spuiten en Slikken al jaren goed bekeken.
Het Waarden- en Normenspel
Wat vindt jij belangrijk? Wat zijn jouw waarden en normen?
Ga in gesprek met je vriend(en) of vriendin(nen) en speel het spel!
Bekijk het Waarden- en Normenspel op Bol.com>>